ਤੇਲ ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਜੁਬਾਨੀ

ਅਸੀਂ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਵਸਤਾਂ (ਡੀਜ਼ਲ-ਪੈਟਰੋਲ) ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਮਿਥਣ ਦੇ ਗੋਰਖ ਧੰਦੇ ਰਾਹੀਂ ਆਮ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਲੋਂ ਮੁਨਾਫ਼ਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਬੇਕਿਰਕ ਲੁੱਟ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਤੇ ਸੂਬਾਈ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਟੈਕਸਾਂ-ਸੈਸਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਲਾਹੀ ਜਾ ਰਹੀ ਛਿੱਲ ਦੇ ਕੁੱਝ ਅੰਕੜੇ ਹੇਠਾਂ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। (ਮੋਦੀ ਦੀ ਖਾਸ ਕ੍ਰਿਪਾ ਪਾਤਰ ਅੰਬਾਨੀ ਘਰਾਣੇ ਦੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਅਤੇ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਤਾਂ ਹਰ ਜਾਗਦੀ ਜਮੀਰ ਵਾਲੇ ਦੇ ਸੱਤੀਂ ਕੱਪੜੀਂ ਅੱਗ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਨ।)             

-ਸੰਪਾਦਕੀ ਮੰਡਲ 

(ੳ) ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ ਮੁਨਾਫ਼ਾ .....
 

(i) ਰਿਲਾਇੰਸ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼
ਸਾਲ        ਮੁਨਾਫੇ
2012-13        21003 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2013-14        21984 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2014-15        22719 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2015-16        27384 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2016-17        31425 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
(ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ 'ਚ 10000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਾਧਾ)
ਕੁੱਲ ਜਾਇਦਾਦ
2012-13        3,18,511 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2016-17        8,46,746 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
(ਪੰਜਾਂ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਪੰਜ ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਦਾ ਵਾਧਾ)
 

ਨੋਟ : ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਰਿਲਾਇੰਸ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਉਕਾ ਹੀ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।
 

(ii) ਭਾਰਤ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ
2012-13        2643 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2013-14        2461 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2014-15        5085 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2015-16        1756 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2016-17        8039 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
 

(iii) ਇੰਡੀਅਨ ਆਇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ
2012-13        5000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2013-14        7019 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2014-15        5273 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2015-16        11242 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2016-17        19016 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
 

(iv) ਹਿੰਦੂਸਤਾਨ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ
2012-13        905 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2013-14        ਆਂਕੜੇ ਉਪਲੱਬਧ ਨਹੀਂ
2014-15        ਆਂਕੜੇ ਉਪਲੱਬਧ ਨਹੀਂ
2015-16        3726 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
2016-17        6909 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ
(2012-13 ਦੇ 905 ਕਰੋੜ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2016-17 'ਚ 6909 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਭਾਵ ਸੱਤ ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਧਾ)
 

(ਅ) ਉਪਰੋਕਤ ਅੰਕੜੇ ਡੀਜ਼ਲ-ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਆਸਮਾਨੀਂ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹੇ, ਬਲਕਿ ਸਿੱਧਮ-ਸਿੱਧਾ ਧਾਂਦਲੀ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਹਨ। ਧਾਂਦਲੀ ਇਹ ਕਿ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮੰਡੀ 'ਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ (Crude Oil) ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਉਸ ਅਨੁਪਾਤ 'ਚ ਤੇਲ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਭਾਆਂ 'ਚ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। (ਦੇਖੋ ਚਾਰਟ)
 

ਸਾਲ                  ਕੌਮਾਤਰੀ ਮੰਡੀ ਪੈਟਰੋਲ-ਡੀਜ਼ਲ 'ਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਰੀਟੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ           ਕੀਮਤਾਂਮਈ 26, 2014          108.05 ਅਮਰੀਕੀ                          71.41 ਰੁਪਏ
(ਮੋਦੀ ਦੇ ਗੱਦੀ     ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ    56.71 ਰੁਪਏ ਸਾਂਭਣ ਵੇਲੇ) 

2017                       53.83 ਅਮਰੀਕੀ                             70.39 ਰੁਪਏ
(42 ਮਹੀਨਿਆਂ     ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ    58.74 ਰੁਪਏ ਬਾਅਦ) 

ਨੋਟ : 1. ਬੈਰਲ 'ਚ ਲਗਭਗ 159 ਲੀਟਰ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
 

2. ਇਕ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦਾ ਭਾਅ ਲਗਭਗ 65.11 ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਬਣਦਾ ਹੈ।
 

ਇੰਝ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਉਣਾ ਕੋਈ ਔਖਾ ਨਹੀਂ ਕਿ 2014 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ 2017 'ਚ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮੰਡੀ 'ਚੋਂ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਅੱਧੀ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਖਰੀਦ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਵੇਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
 

(ੲ) ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਟੈਕਸਾਂ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਮਚਾਈ ਲੁੱਟ।
 

ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ (ਲੁੱਟ ਦੀਆਂ) ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਕੇਵਲ ਤੇਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ। ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹੀ ਲੁੱਟ, ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਟੈਕਸਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਖੂਬ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਵਸਤਾਂ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਵਾਧਾ (ਉਕਾ-ਪੁੱਕਾ) ਸਾਲ 2015-16 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2016-17 'ਚ ਦੋ ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ  (31.03.17) ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੇ ਮੂਲ ਕੀਮਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 2,42,091 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕੇਵਲ ਤੇਲ ਵਸਤਾਂ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਟੈਕਸਾਂ ਅਤੇ ਸੈਸਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਅਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੀ ਘੜੀ ਜੇਕਰ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਅਸਲ ਕੀਮਤ 100 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਟੈਕਸ, ਉਸ ਦੇ ਉਪਰ 112 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੈ। ਏਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਅਸਲੀ ਕੀਮਤ ਜੇਕਰ 100 ਰੁਪਏ ਲੀਟਰ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਉਪਰੋਂ ਟੈਕਸ 300 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ ਪੈਟਰੋਲ 'ਤੇ 112% ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ 'ਤੇ 300% ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕ।
16 ਜੁਲਾਈ 2017 ਦਾ ਅਸਲ ਰੇਟ ਅਤੇ ਉਸ ਉਪਰ ਲੱਗਦੇ ਟੈਕਸਾਂ ਦਾ ਚਾਰਟ ਦੇਖਣਾ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ 'ਚ ਲਾਭਦਾਈ ਹੋਵੇਗਾ।
 

ਪੈਟਰੋਲ
ਟੈਕਸਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਂਅ     25.97 ਰੁਪਏ ਲੀਟਰ
ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ     0.48 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ    21.48 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਵੈਟ        13.63 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਡੀਲਰ ਦਾ ਕਮਿਸ਼ਨ    2.55 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਕੁੱਲ        64.11 ਰੁਪਏ
 

ਉਕਤ ਚਾਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਅਸਲ ਕੀਮਤ ਕੇਵਲ 40.5% ਹੈ। ਟੈਕਸਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 59.5% ਹੈ।
 

ਡੀਜ਼ਲ
ਅਸਲ ਭਾਅ         27.31. ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ    0.51 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ    17.33 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਵੈਟ        8.13 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਡੀਲਰ ਦਾ ਕਮਿਸ਼ਨ    1.65 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਕੁੱਲ        59.93ਰੁਪਏ
 

''ਅੱਛੇ ਦਿਨਾਂ'' ਦੀ ਹੈ ਨਾ ਅਤੀ ਢੁੱਕਵੀਂ ਵੰਨਗੀ!
 

(ਸ) ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ
ਆਓ ਹੁਣ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਡੀਜ਼ਲ ਪੈਟਰੋਲ ਦੇ ਰੇਟਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਇਕ ਝਾਤ ਮਾਰ ਲਈਏ... (ਸਤੰਬਰ 2017)
ਦੇਸ਼                     ਪੈਟਰੋਲ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ               ਡੀਜ਼ਲ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ
ਭਾਰਤ (ਰਾਜਧਾਨੀ)         69.26 ਰੁਪਏ                 57.13 ਰੁਪਏ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ                   40.82 ਰੁਪਏ                 47.15 ਰੁਪਏ
ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ                         49.80 ਰੁਪਏ                 40.43 ਰੁਪਏ
ਨੇਪਾਲ                          61.88 ਰੁਪਏ                 46.72 ਰੁਪਏ
(ਨੇਪਾਲ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਤੇਲ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ।)
 

''ਵਾਕਿਆਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਗੁਆਂਢੀ ਮੁਲਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬੜਾ ਤੇਜ਼ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ!''