ਟਿੱਪਣੀ : ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਵਿੰਦਰ ਗਾਇਕਵਾੜ ਦੀ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਕਰਤੂਤ

ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ 23 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਵਾਪਰੀ ਇਕ ਘਟਨਾ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਲੰਕਿਤ ਕੀਤਾ ਬਲਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ਅਨਸਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਚੁਣ ਕੇ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਭੇਜਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਉਸਮਾਨਾਬਾਦ ਸੰਸਦੀ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਟਿਕਟ 'ਤੇ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਰਵਿੰਦਰ ਗਾਇਕਵਾੜ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਸੰਸਦ ਦੀ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਮੇਟੀ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਵੀ ਮੈਂਬਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪੁਣੇ ਤੋਂ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਇਕ ਉਡਾਨ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਲੀ ਪੁੱਜਾ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ ਤੋਂ ਥੱਲੇ ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੂੰ ਥੱਲੇ ਉਤਰਨ ਲਈ ਏਅਰ ਲਾਈਨ ਦੇ ਸਟਾਫ ਨੇ ਤਰਲੇ-ਮਿੰਨਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸੇ ਜਹਾਜ ਨੇ ਅਗਲੀ ਉਡਾਨ ਭਰਨੀ ਸੀ ਅਤੇ 115 ਸਵਾਰੀਆਂ ਉਸ ਵਿਚ ਸਵਾਰ ਹੋਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਖੜੀਆਂ ਸੀ। ਪਰ ਗਾਇਕਵਾੜ ਨੇ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ ਤੋਂ ਉਤਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਏਅਰ ਲਾਈਨ ਦੇ 62 ਸਾਲਾ ਸੀਨੀਅਰ ਮੈਨੇਜਰ ਸੁਕੁਮਾਰ ਰਮਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੈਂਡਲ ਨਾਲ ਕੁੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਹੋਰ ਸਟਾਫ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਕੋਲੋਂ ਬਚਾਇਆ। ਐਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਦੋਂ ਇਕ ਏਅਰ ਹੋਸਟੈਸ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗਾਇਕਵਾੜ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਉਸਦੇ ਉਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਕੇਸ ਚਲਦੇ ਹਨ, ਮੈਨੂੰ ਇਕ ਹੋਰ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਈ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਊਜ ਚੈਨਲਾਂ ਦੇ ਟੀ.ਵੀ. ਕੈਮਰਿਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਵੀ ਉਸਨੇ ਬੜੀ ਸ਼ੇਖੀ ਮਾਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਇਕ ਨਹੀਂ ਪੱਚੀ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਸੈਂਡਲ ਨਾਲ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ।
ਏਅਰ ਲਾਈਨ ਦੇ ਸਟਾਫ ਦਾ 'ਕਸੂਰ' ਸਿਰਫ ਐਨਾ ਸੀ ਕਿ ਰਵਿੰਦਰ ਗਾਇਕਵਾੜ ਨੇ ਪੂਨੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਉਡਾਨ ਫੜਦੇ ਸਮੇਂ ਬਿਜਨਸ ਕਲਾਸ ਦੀ ਸੀਟ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਬਿਜਨਸ ਕਲਾਸ ਦਾ ਟਿਕਟ ਸੀ। ਪ੍ਰੰਤੂ ਏਅਰ ਲਾਇਨ ਸਟਾਫ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਅਸਮਰਥ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਡਾਨ ਏ.ਆਈ. 852 ਵਾਲੇ ਇਸ ਜਹਾਜ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਸੀਟਾਂ ਇਕੋਨੋਮੀ ਕਲਾਸ ਦੀਆਂ ਸਨ। ਫੇਰ ਵੀ ਸਟਾਫ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਸੀਟ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ।
ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੇ ਵਾਪਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਸਮੇਤ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਘਰੇਲੂ ਏਅਰਲਾਇਨਾਂ ਦੇ ਸਟਾਫ ਵਿਚ ਗੁੱਸਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ ਸੁਭਾਵਕ ਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਗੁੱਸੇ ਦੇ ਦਬਾਅ ਅਧੀਨ ਹੀ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਸਮੇਤ 6 ਹੋਰ ਏਅਰ ਲਾਈਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਉਡਾਨਾਂ ਵਿਚ ਰਵਿੰਦਰ ਗਾਇਕਵਾੜ ਦੇ ਸਫਰ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਵਲੋਂ 2 ਵਾਰ ਏਅਰ ਟਿਕਟ ਬੁੱਕ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਏਅਰਲਾਇਨਾਂ ਨੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਵਿੰਦਰ ਗਾਇਕਵਾੜ ਨੂੰ ਟਰੇਨ ਅਤੇ ਕਾਰ ਰਾਹੀਂ ਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ।
ਇਸ ਦਿਨ ਦੀਵੀਂ ਦਾਦਾਗਿਰੀ ਵਾਲੀ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਘਟਨਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਰਵਿੰਦਰ ਗਾਇਕਵਾੜ ਨੇ ਮਾਫੀ ਮੰਗਣ ਤੋਂ ਤਾਂ ਸਾਫ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਬਲਕਿ ਉਸਦੀ ਪਾਰਟੀ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਚੁੱਕਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਬੜੀ ਬੇਸ਼ਰਮੀ ਨਾਲ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਏਅਰ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਹੀ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਐਮ.ਪੀ. ਨਰੇਸ਼ ਅਗਰਵਾਲ ਨੇ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਏਅਰ-ਲਾਇਨਾਂ ਦੀ ਦਾਦਾਗਿਰੀ ਤੱਕ ਕਰਾਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਸਪੀਕਰ ਸੁਮਿਤਰਾ ਮਹਾਜਨ ਨੇ ਵੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਗਾਇਕਵਾੜ ਨੂੰ ਇਸ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਵਿਵਹਾਰ ਲਈ ਮਾਫੀ ਮੰਗਣ ਲਈ ਕਹਿਣ ਦੀ ਥਾਂ ਏਅਰਲਾਇਨਾਂ 'ਤੇ ਉਂਗਲੀ ਚੁਕਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਮ.ਪੀ.ਹਮੇਸ਼ਾ ਟਰੇਨ ਰਾਹੀਂ ਸਫਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਲੋਂ ਮਾਰ ਕੁਟਾਈ ਤੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਇਹ ਕੋਈ ਪਹਿਲੀ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਕਸਰ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀਆਂ ਸਫਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਸਫਰ ਦੌਰਾਨ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕਰਦੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲ ਦੇ ਏਅਰਕੰਡੀਸ਼ੰਡ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਮਰਜੀ ਮੁਫਤ ਸਫਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਦੇ ਸ਼ੈਸਨ ਵਿਚ ਹਾਜਰ ਹੋਣ ਲਈ ਮੁਫਤ ਹਵਾਈ ਸਫਰ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਸਫਰ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ 32 ਏਅਰ ਟਿਕਟ ਮੁਫਤ ਵਿਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਅਕਸਰ ਹੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਐਮ.ਪੀ.ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਜਾਂ ਦੋਸਤਾਂ-ਮਿੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਬਿਨਾਂ ਟਿਕਟ ਸਫਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਬਲਕਿ ਦੂਜੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਸੀਟਾਂ ਤੋਂ ਉਠਾਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਪਿਛਲੀ ਸਦੀ ਦੇ 50ਵੇਂ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ 1951 ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਅਜੇ ਨਾਮਜਦ ਸੰਸਦ ਸੀ, ਮੁਦਗੱਲ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਇਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ ਇਕ ਆਚਾਰ ਸੰਹਿਤਾ (Code of conduct) ਬਣਾਇਆ ਸੀ। 1993 ਵਿਚ ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਪਾਟਿਲ ਜਦੋਂ ਸਪੀਕਰ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਮੁੜ ਇਕ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਹਾਂ ਸਦਨਾਂ ਵਿਚ ਸਦਾਚਾਰ ਕਮੇਟੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਸੀ। ਪਰ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਮੇਟੀਆਂ ਨੇ ਨਾਮਾਤਰ ਹੀ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ  ਹੈ। ਹਾਂ, ਸਾਡੇ ਐਮ.ਪੀ. ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਰੌਲਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਰਵਿੰਦਰ ਗਾਇਕਵਾੜ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਵੀ ਉਸਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਏਅਰ ਲਾਇਨਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਉਭਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੰਸਦੀ ਪ੍ਰਕਿਆ ਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਬਾਰੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਐਮ.ਐਨ.ਕੋਲ ਤੇ ਐਸ.ਐਲ. ਸ਼ਕਧਰ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਹਿਣਾ ਹੈ-ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸੰਸਦ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਅਖਤਿਆਰ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਮਾਨ-ਸਨਮਾਨ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਸੰਸਦ ਦੇ ਹਰ ਸਦਨ, ਇਸਦੀਆਂ ਕਮੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ। ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਅੜਿਕੇ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾਵਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਅ ਸਕਣ। ਪਰ ਅਮਲੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਇਹ ਮੁਜ਼ਰਮਾਨਾ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਲਸੰਸ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਇਹ ਜਮਹੂਰੀਅਤ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਬਰਾਹਿਮ ਲਿੰਕਨ ਨੇ ''ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ, ਲੋਕਾਂ ਲਈ'' ਕਹਿਕੇ ਪ੍ਰਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਖਬਾਰ ਦੀ 'ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ' ਵਿਚ ਛਪੇ ਅਦਿੱਤੀ ਹਿੰਗੂ ਦੇ ਲੇਖ ਦੀ ਇਹ ਟੂਕ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ-''ਅਸੀਂ ਗੁੰਡੇ ਚੁਣਾਂਗੇ, ਅਸੀਂ ਕੁੱਟ ਖਾਵਾਂਗੇ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਮੁਜਰਮ ਨੂੰ ਵੋਟ ਪਾਵਾਂਗੇ, ਅਸੀਂ ਉਸਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵੀ ਬਣਾਂਗੇ। ਸਮੀਕਰਣ ਬਿਲਕੁਲ ਸੌਖੀ ਹੈ, 'ਅਸੀਂ ਜੋ ਚੁਣਦੇ ਹਾਂ, ਉਹੀ ਸਾਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।' ਆਖਰਕਾਰ ਸੰਸਦ ਸਮਾਜ ਵਲੋਂ ਜੋ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਸਦਾ ਹੀ ਅਕਸ ਹੈ।'' ਜੇਕਰ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਗਾਇਕਵਾੜ ਵਰਗੇ 'ਸਨਮਾਨਤ' ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ, ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਇਹੋ ਕੁੱਝ ਦੇਣਗੇ।                     - ਹ.ਕ.