ਸਮਾਜਕ-ਆਰਥਕ ਤੇ ਜਾਤੀ ਆਧਾਰਤ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ 2011 ਦੇ ਕੁੱਝ ਅੰਕੜੇ

ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਸਾਲ 2011 ਵਿਚ ਸਮਾਜਕ ਆਰਥਕ ਤੇ ਜਾਤੀ ਅਧਾਰਤ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਕਰਵਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਅੰਗਰੇਜੀ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ 1932 ਵਿਚ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਅਜੇ ਭਾਰਤ ਆਜ਼ਾਦ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਆਰਥਕ ਤੇ ਸਮਾਜਕ ਅਸਮਾਨਤਾ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕੁਲ ਹਿੰਦ ਪੱਧਰ ਦੇ ਕੁੱਝ ਅੰਕੜੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ :
 

ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਵਸਦੇ ਕੁਲ 26 ਕਰੋੜ 39 ਲੱਖ ਟੱਬਰਾਂ 'ਚੋਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਟੱਬਰ 17 ਕਰੋੜ 91 ਲੱਖ ਹਨ।
 

ਆਦਿਵਾਸੀ ਤੇ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਟੱਬਰ 3 ਕਰੋੜ 86 ਲੱਖ
ਆਮਦਨ ਦੇ ਵਸੀਲੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ
9 ਕਰੋੜ 16 ਲੱਖ ਟੱਬਰ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਦਿਹਾੜੀ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
5 ਕਰੋੜ 39 ਲੱਖ ਟੱਬਰ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਹੋਰ ਜਮੀਨੀ ਤੱਥ :
 

ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ 75% ਟੱਬਰ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੇ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਮਾਸਕ ਆਮਦਨ 5000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।
 

ਸਿਰਫ 8.29% ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਟੱਬਰ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਮੈਂਬਰ 10000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
 

23.52% ਟੱਬਰ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ 25 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਬਾਲਗ ਮੈਂਬਰ ਸਾਖਰ (ਪੜ੍ਹਿਆ ਲਿਖਿਆ) ਨਹੀਂ ਹੈ।
 

10.69% ਕਰੋੜ ਟੱਬਰ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਅੱਤ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਵਿਚ ਦਿਨ ਕੱਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
 

ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਧਨਹੀਣ ਟੱਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ 21.5% ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 36.74% ਹੈ।
 

40% ਟੱਬਰ ਭੂਮੀਹੀਣ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਹਾੜੀ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
 

ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਟੱਬਰਾਂ 'ਚੋਂ 25% ਨੂੰ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨ ਉਪਲੱਬਧ ਨਹੀਂ ਹਨ।
 

1 ਲੱਖ 80 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਸਿਰ 'ਤੇ ਮੈਲਾ ਢੋਂਦੇ ਹਨ।
 

4.6% ਟੱਬਰ ਹੀ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
 

17% ਪੇਂਡੂ ਟੱਬਰਾਂ ਕੋਲ ਦੋ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ, ਸਕੂਟਰ, ਮੋਟਰ ਸਾਈਕਲ ਆਦਿ ਹਨ।
 

2.46% ਕੋਲ ਚਾਰ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ, ਕਾਰ, ਟਰੱਕ ਆਦਿ ਹਨ।
 

11.04% ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਫਰਿਜ ਹਨ, ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਗੋਆ ਸਭ ਤੋਂ ਉਤੇ ਹੈ 69.37%, ਪੰਜਾਬ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ 66.43%।
 

(ਪੰਜਾਬ ਬਾਰੇ ਅੰਕੜੇ ਅਗਲੇ ਅੰਕ ਵਿਚ)